Konsultacje lekarskie i opinie medyczne – Warszawa, Poznań, Kraków

Długotrwałe zażywanie leków przeciwbólowych, zawierających fenacetynę, zwłaszcza w połączeniu z kwasem acetylosalicylowym, prowadzi do niewydolności nerek. Częstość występowania tego typu schyłkowej mocznicy zależy od stopnia rozpowszechnienia nadużywania leku. W Europie chorzy z nefropatią analgetyczną stanowią 2,5% leczonych dializami, w Australii – 25%. Zwłaszcza często spotyka się ją u znerwicowanych kobiet w średnim wieku, które w ciągu wielu lat spożyły kilka lub nawet kilkanaście kilogramów leków przeciwbólowych.

Toczący się od wielu lat spór co do rodzaju odpowiedzialnego za ne- fropatię leku nie jest łatwy do rozstrzygnięcia, zwłaszcza, że zażywane tabletki zawierają wiele składników, a wnioski wyciągnięte z wyników doświadczeń na zwierzętach nie mogą być bezkrytycznie wykorzystane w leczeniu ludzi. Obecnie większość autorów jest zdania, że czynnikiem szkodliwym jest fenacetyna i jej metabolity (paracetamol), natomiast kwas acetylosalicylowy zwiększa ich szkodliwe działanie. Paracetamol ulega 5-krotnie większemu zagęszczeniu w rdzeniu nerek w którym wskutek działania układów enzymatycznych powstają jego toksyczne metabolity. Kwas acetylosalicylowy zmniejsza w komórkach zawartość glutationu, co sprzyja kowalencyjnemu łączeniu się paracetamolu i jego metabolitów z białkami tkankowymi i może prowadzić do obumierania komórek oraz hialinizacji drobnych naczyń (analgetic microangiopathy) nie tylko w rdzeniu, lecz również w błonie śluzowej dróg moczowych. Martwica komórek pętli nefronu (Henlego) i cewek zbiorczych powoduje ich zlusz- czanie się i zatykanie światła cewek. Mikroangiopatia naczyń rdzeniowych prowadzi do niedokrwienia rdzenia i brodawek nerkowych, które ulegają martwicy. Martwica jest najbardziej typową zmianą charakteryzującą nefropatię analgetyczną. Zahamowanie syntezy prostaglandyn sprzyja zaburzeniom ukrwienia nerek.